M. Φόρτες - Συνέντευξη στον "Ερμή" Ζακύνθου.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΕΡΜΗΣ» ΤΗΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2010

1η ΕΡΩΤΗΣΗ: Που χρειάζονται καινοτομίες για να λειτουργήσει σωστά η αυτοδιοίκηση και από την μέχρι τώρα εμπειρία σας πως πρέπει να επέμβει η κεντρική εξουσία για να ελέγξει τα κακώς κείμενα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η αποκέντρωση και η αυτοδιοίκηση εδώ και δεκαετίες σε όλο τον κόσμο είναι συνώνυμα της αποτελεσματικότητας. Η Ελλάδα την ίδια ώρα, είναι το πιο συγκεντρωτικό κράτος στην Ευρώπη! Αυτός μάλιστα ο συγκεντρωτισμός είναι που αποτελεί και το σοβαρότερο εμπόδιο για την ανάπτυξη και την ευημερία της χώρας.
Ο ΟΟΣΑ που μελέτησε αυτό το πολυδαίδαλο συγκεντρωτικό σύστημα της Ελληνικής γραφειοκρατίας, το υπολόγισε στο 7% του ΑΕΠ! Παρ’όλα αυτά το Ελληνικό κράτος αποκεντρώνεται με το σταγονόμετρο και όταν το κάνει γίνεται κουτοπόνηρο αφού δεν μεταφέρει και τους αντίστοιχους πόρους, κατά παράβαση ακόμα και του Συντάγματος! Το αποτέλεσμα αναμενόμενο. Προβληματική άσκηση των αρμοδιοτήτων από την αυτοδιοίκηση και τεράστια ανοίγματα στους οργανισμούς αυτοδιοίκησης. Τα παραδείγματα, των σχολείων, των γυμναστηρίων και των παιδικών σταθμών, νομίζω πως είναι αρκετά. Βέβαια πρέπει να επισημάνω πως η ίδια η αυτοδιοίκηση δεν είναι άμοιρη ευθυνών. Η κακοδιαχείριση σε ορισμένους οργανισμούς, ακόμη και φαινόμενα διαφθοράς και σε συνδυασμό με το διάτρητο σύστημα ελέγχου, έχουν οδηγήσει το θεσμό στην ανυποληψία. Γι’αυτό, αποκέντρωση με μεταφορά των αντίστοιχων πόρων, αλλά και διαφάνεια παντού με αξιόπιστο σύστημα ελέγχου της οικονομικής διαχείρισης των οργανισμών αυτοδιοίκησης από ανεξάρτητη αρχή.

2η ΕΡΩΤΗΣΗ: Πως θα απαντούσατε στο ενδεχόμενο συνεργασίας ατόμων και κομμάτων με κάθοδο σε ενιαίο ψηφοδέλτιο;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η απάντηση στο ερώτημά σας έρχεται ως μονόδρομος από την κατάσταση που βιώνουμε αυτό τον καιρό. Πρώτον είναι, η κατάρρευση της οικονομίας, η αποδόμηση του κράτους πρόνοιας και το ξήλωμα των εργασιακών, ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των εργαζομένων. Παράλληλα έρχεται, η πλήρης αμφισβήτηση (σε κάποιες περιπτώσεις και απαξίωσης) του πολιτικού συστήματος, μαζί και των πολιτικών. Αυτά τα δύο γεγονότα, έχουν δημιουργήσει εντελώς νέα δεδομένα για τις επερχόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές το Νοέμβριο, με
αποτέλεσμα όλων αυτών οι τοπικές κοινωνίες να βάζουν τους δικούς τους κανόνες και όρους. Μια νέα λογική, για συνεργασία πολιτικών δυνάμεων ευρύτερων του ενός κομματικού και πολιτικού χώρου, έχει αρχίσει να διαφαίνεται ως η λύση από το αδιέξοδο.
Συνεκτικό τους στοιχείο είναι η αποδεδειγμένη εμπειρία τους στην αυτοδιοίκηση, η αδιαμφισβήτητη ικανότητά τους στη διοίκηση και ένα ελάχιστο πλαίσιο κοινών οραμάτων για την αυτοδιοίκηση και τη συγκεκριμένη περιοχή. Χαρακτηριστική, αυτής της νέας λογικής, είναι η κίνηση των 10 Δημάρχων στην Κέρκυρα, που καλύπτοντας όλο το πολιτικό και κομματικό φάσμα, έχουν ανακοινώσει την κάθοδό τους στις εκλογές του Νοέμβρη, βάζοντας μπροστά στις ευθύνες του ολόκληρο το πολιτικό και κομματικό σύστημα του γειτονικού νησιού. Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο γίνονται οι συζητήσεις και για μια Περιφερειακή κίνηση ευρύτερων πολιτικών δυνάμεων. Τα κόμματα, δεν έχουν παρά να στηρίξουν αυτές τις πρωτοβουλίες, δίχως όμως απαιτούμενα και προαπαιτούμενα, αφού οφείλουν να αποδείξουν στην πράξη όσα στα λόγια διακηρύττουν για την αυτοδιοίκηση, μήπως και ανακτήσουν λίγη από τη χαμένη τους αξιοπιστία.

3η ΕΡΩΤΗΣΗ: Φημολογείται ότι υπάρχει ενδεχόμενη δική σας συνεργασία με στελέχη από το χώρο της ΝΔ στις επικείμενες εκλογές. Τι απαντάτε σ’ αυτό;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ανήκω στο χώρο του ΠΑΣΟΚ, όπως είναι γνωστό, και ποτέ δεν το έκρυψα.
Όμως από πουθενά δεν προκύπτει ότι επιτρέπεται να συνεργάζομαι μόνο με στελέχη από το χώρο του ΠΑΣΟΚ στις αυτοδιοικητικές εκλογές και όχι από τη Ν.Δ., την αριστερά ή κάποιο άλλο κόμμα. Προσωπικά και στις τρεις νικηφόρες εκλογικές αναμετρήσεις που έχω συμμετάσχει για τον Δήμο Αργοστολίου, αν και υποψήφιος του ΠΑΣΟΚ είχα συνεργασία με Νεοδημοκράτες και ουδείς έθεσε θέμα. Πριν τέσσερα χρόνια στις Νομαρχιακές εκλογές στην Κεφαλονιά, ο σημερινός Νομάρχης του ΠΑΣΟΚ εξελέγη (την δεύτερη Κυριακή) με την στήριξη του επίσημου υποψήφιου της Ν.Δ. (στον πρώτο γύρο) και «δεν άνοιξε μύτη» αν και δεν ρωτήθηκε (σωστά κατά την γνώμη μου) το κόμμα και κανένας άλλος.
Αυτά τα παραδείγματα από την περιοχή μου (ασφαλώς και υπάρχουν ανάλογα σε όλη την Ελλάδα), δείχνουν ότι οι εκλογές στην αυτοδιοίκηση απαιτούν από τη φύση τους συνεργασίες και μάλιστα ευρύτερων πολιτικών δυνάμεων. Αυτό ισχύει παντού στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Όμως οι εγχώριοι Ηρακλειδείς της πολιτικής τάξης και ηθικής, δεν βλέπουν το διπλό κακό που κάνουν. Και στην αυτοδιοίκηση κάνουν κακό με τη λογική των διακρίσεων σε αυτούς που ασχολούνται μαζί της, αλλά και στο κόμμα τους αφού φαίνεται ανυπόληπτο δείχνοντάς το άλλα να λέει και άλλα να πράττει.
Βέβαια παραβλέπουν το αυτονόητο. Δεν αρνήθηκα το χρίσμα (ή όπως αλλιώς το έχουν μετονομάσει) από το ΠΑΣΟΚ, για να το πάρω από τη Ν.Δ.! Συνεργασία, λοιπόν, ναι, δίχως πολιτικές προκαταλήψεις (και μάλιστα κατά πως μας βολεύουν), δίχως ιδεολογική και πολιτική τρομοκρατία, δίχως προαπαιτούμενα. Γνωριζόμαστε τόσο καλά μεταξύ μας, που οι απόψεις, οι θέσεις, ο βίος και η πολιτεία του καθενός, για την αυτοδιοίκηση και την Περιφέρεια, είναι αρκετά ως διαπιστευτήρια.

4η ΕΡΩΤΗΣΗ: Το δέσιμό σας με την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων είναι περισσότερο συναισθηματικό ή υπάρχουν πρακτικοί λόγοι για τους οποίους θεωρείται ότι πρέπει να παραμείνουμε με την υπάρχουσα μορφή;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το δέσιμό μου με την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων είναι ΚΑΙ συναισθηματικό.
Είμαι υπερήφανος που είμαι Επτανήσιος και ο Ιόνιος χώρος «κάτι μου λέει».
Ο Επτανησιακός πολιτισμός, οι Ριζοσπάστες και ο Ριζοσπαστισμός, η Επτάνησος Πολιτεία, ο Καποδίστριας, ο Μαρίνος Αντύπας, ο Ρόκος Χοϊδάς, ο Σολωμός, ο Μάντζαρος, ο Κάλβος, ο Βαλαωρίτης, όλες οι μεγάλες μορφές της Επτανήσου, είναι η δικιά μας ιστορία. Και όποιες και νάναι σήμερα οι σχέσεις μεταξύ των νησιών, αυτή η ιστορία δεν διαγράφεται. Όσο και νάναι τετριμμένο……λαός δίχως ιστορία, είναι λαός χωρίς ταυτότητα. Ε, λοιπόν οι Επτανήσιοι έχουμε ιστορία! Άρα έχουμε ταυτότητα! Άρα έχουμε παρόν, έχουμε και μέλλον! Άλλωστε, το συναίσθημα στην πολιτική και στην καθημερινότητα, είναι φορές που επιβάλλεται. Όπως στη σημερινή εποχή. Επειδή όμως από μόνο του το συναίσθημα δεν αρκεί, υπάρχει και ο ρεαλισμός. Ο ρεαλισμός πως, εδώ που είμαστε (στα Ιόνια) ξέρουμε τι είμαστε! Στην Πελοπόννησο τι θα είμαστε; Το πολύ – πολύ προάστιο του Αιγίου – ούτε καν της Πάτρας. Ή μήπως στην Αιτωλοακαρνανία θα είμαστε καλλίτερα; Στην καλλίτερη περίπτωση πίσω από την ορεινή Ναυπακτία.
Στα Ιόνια είμαστε τρεις (σχεδόν) ισοδύναμες περιοχές και μία όσο οι άλλες τρεις. Όσες φορές προσπαθήσαμε, τα βρήκαμε. Στο 2ο και στο 3ο ΚΠΣ. Στο ΕΠΤΑ και στο ΘΗΣΕΑ.
Όταν ΔΕΝ θέλαμε, ΔΕΝ τα βρίσκαμε. Και βέβαια για το ιδεολόγημα «για όλα φταίει η Κέρκυρα» την άποψή μου την έχω χιλιοπεί. Αυτή είναι μια άποψη που βολεύει αυτούς που για δικούς τους λόγους σνομπάρουν μονίμως την Περιφέρεια. Που βολεύονται όταν προκειμένου να καλύψουν τη δική τους ανεπάρκεια, μεταθέτουν τις ευθύνες τους στις πλάτες άλλων.

5η ΕΡΩΤΗΣΗ: “Συμβούλια Περιοχής”, “Καποδίστριας”, “Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση” και τώρα “Καλλικράτης”. Πως θα βαθμολογούσατε τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ που ψήφισαν αυτές τις αλλαγές, όχι σε επίπεδο προθέσεων αλλά αποτελεσματικότητας κι εκσυγχρονισμού.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Με άριστα το 10, θα βαθμολογούσα με 10 τις προθέσεις, 5 την αποτελεσματικότητα και …. -1 τον εκσυγχρονισμό. Και εξηγούμαι: Τα «Συμβούλια Περιοχής» έμειναν στην ιστορία ως μία πρωτοβουλία καλών προθέσεων και τίποτε άλλο.
«Ο Καποδίστριας» έμεινε στην ιστορία ως μια μεγάλη προσπάθεια εκσυγχρονισμού του κράτους, αλλά έμεινε στο επίπεδο το προθέσεων. Πέτυχε εκεί ….που πέτυχαν οι Δήμαρχοι. Η μεγάλη αυτή θεσμική αλλαγή εγκαταλείφθηκε γρήγορα από το κεντρικό κράτος, μετά «το μήνα του μέλιτος» που διήρκεσε κάποιους μήνες της πρώτης εφαρμογής του το 1999. Τα προγράμματα στήριξης των Καποδιστριακών Δήμων, το ΕΠΤΑ 2 (επί ΠΑΣΟΚ) και ο ΘΗΣΕΑΣ (επί Ν.Δ.) ήταν ανακύκλωση χρημάτων αυτοδιοίκησης. Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, ήταν η πρώτη μεγάλη μεταρρύθμιση για «λιγότερο κράτος – περισσότερη αυτοδιοίκηση». Τεράστια αλλαγή στη δομή του κράτους. Για πρώτη φορά το κράτος παρέδωσε ένα δικό του θεσμό στη λαϊκή εντολή.
Στα 16 χρόνια της ζωής της «πήγαινε από το κακό στο χειρότερο». Νομοτελειακά είχε βραχύβια ζωή και φυσιολογικά παραδίδει στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση που δημιουργείται με καθυστέρηση….16 χρόνων. «Ο Καλλικράτης» ξεκινάει με καλές προθέσεις. Ελπίδες για περισσότερη αποτελεσματικότητα των αυτοδιοικητικών οργανισμών και βεβαιότητα για εκσυγχρονισμό του κράτους. Αν θα πετύχει ή όχι εξαρτάται – και τούτη τη φορά – από το Αθηνοκεντρικό Κράτος και τους ανθρώπους που θα τον υπηρετήσουν στο ξεκίνημά του. Η πρόθεση, λοιπόν, αρίστη και στις τέσσαρες μεταρρυθμίσεις που αναφέρετε. Να γιατί το 10! Η αποτελεσματικότητα κατά το ήμισυ επιτυχής, αφού εγκαταλείφθηκαν από το κράτος στα χέρια της αυτοδιοίκησης που (αναγκαστικά) προσπάθησε και οι τρεις μεταρρυθμίσεις που υλοποιήθηκαν. Να γιατί το μισό του 10! Ο εκσυγχρονισμός τέλειωσε πριν….να ξεκινήσει και στις τρεις μεταρρυθμίσεις. Να γιατί…το – 1!