Γαβ. Μανωλάτος - Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

Γαβριήλ Μανωλάτος

Καθηγητής Οικονομικών και Ανάπτυξης

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 1998 και είναι η Κεντρική Τράπεζα των κρατών μελών της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ), της λεγόμενης Ζώνης του Ευρώ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από τον Ιανουάριο του 1999, έχει ως καθήκον την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομισματικής πολιτικής όπως χαράσσεται από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ). Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, μαζί με τις Κεντρικές Τράπεζες των κρατών μελών της ευρωζώνης αποτελούν το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ). Στο σύστημα αυτό των Κεντρικών Τραπεζών της Ευρωζώνης συμμετέχουν, με ειδικό όμως καθεστώς, και οι Κεντρικές Τράπεζες, των άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν είναι μέλη της ΟΝΕ.                                                                      

Η ΕΚΤ διοικείται από το Συμβούλιο, που αποτελείται από τους διοικητές των Κεντρικών Τραπεζών των χωρών της ευρωζώνης και από την Εκτελεστική Επιτροπή, η οποία αποτελείται από τον πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο και άλλα τέσσερα

μέλη. Τα μέλη της εκτελεστικής επιτροπής διορίζονται από τους αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων των χωρών που συμμετέχουν στην ΟΝΕ μετά από γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.                                                                      

Τα καθήκοντα της Εκτελεστικής Επιτροπής είναι:                                                 

• Η σωστή εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής που χαράσσει το Διοικητικό        Συμβούλιο της Τράπεζας.
• Η παροχή κατευθυντήριων οδηγιών προς τις εθνικές κεντρικές τράπεζες για     την τήρηση της ενιαίας νομισματικής πολιτικής στη    ζώνη του Ευρώ.       
• Η προετοιμασία των συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου και η     επίβλεψη των εργασιών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.  

 Υπάρχει και το Γενικό Συμβούλιο της ΕΚΤ στο οποίο συμμετέχουν ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος της Τράπεζας, και οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών όλων των χωρών της ΕΕ ανεξάρτητα αν είναι μέλη ή όχι της ζώνης του Ευρώ. Το Γενικό Συμβούλιο θα υπάρχει για όσο καιρό υπάρχουν χώρες μη μέλη της ΟΝΕ.                                                                              

Η ΕΚΤ έχει το αποκλειστικό δικαίωμα για την έκδοση του ενιαίου νομίσματος των χωρών της ΟΝΕ, του Ευρώ. Συλλέγει επίσης πληροφορίες με τη βοήθεια των εθνικών κεντρικών τραπεζών, για την παρακολούθηση και τη σωστή λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος στις χώρες της ευρωζώνης.                                           

Η ΕΚΤ και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών έχουν την αρμοδιότητα για:                                                                                                   

• τη χάραξη και εφαρμογή της ενιαίας νομισματικής πολιτικής,               
• τη χάραξη και εφαρμογή της ενιαίας συναλλαγματικής πολιτικής,                   
• την εποπτεία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και τη διασφάλιση της καλής λειτουργίας του συστήματος πληρωμών και                         
• τη διαχείριση της προσφοράς χρήματος.

Τόσο η ΕΚΤ όσο και το ΕΣΚΤ είναι τελείως ανεξάρτητα όργανα και δεν επιτρέπεται να δέχονται υποδείξεις από άλλα όργανα της ΕΕ, ούτε από τις κυβερνήσεις.

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η “ανεξαρτησία” της ΕΚΤ είναι σχετική, αφού οι αποφάσεις και οι λειτουργίες της Τράπεζας προωθούν πάντοτε τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις των κυρίαρχων κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή της Γερμανίας και δευτερευόντως της Γαλλίας. Σε περιόδους κρίσης, η νομισματική και συναλλαγματική πολιτική της ΕΚΤ, αποδείχτηκε ανηλεής και καταστροφική για χώρες της περιφέρειας όπως η Ελλάδα, Η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Κύπρος. Οι πολίτες ξέρουν, ότι η ΕΚΤ εξυπηρετεί τα συμφέροντα του διεθνούς χρηματοοικονομικού κεφαλαίου και όχι τα συμφέροντα των πολιτών της ΕΕ.

Ο αείμνηστος συμπολίτης μας Αντώνης  Τρίτσης, είμαι σίγουρος ότι, θα έλεγε και για την ΕΚΤ: …οι υπεύθυνοι της ΕΚΤ θα πρέπει να δικαστούν, για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, από ένα διεθνές δικαστήριο ανάλογο εκείνου της Νυρεμβέργης όπως και οι υπεύθυνοι του ΔΝΤ.