[Ξαφνικά, Γίναμε Άντρες]

Τα σχολεία έκλεισαν. Η Διλοχία και οι έφεδροι έφυγαν για το Μέτωπο. Η Πίνδος, η Αντεπίθεση, το Έπος... Είπαν αργότερα ότι το ΟΧΙ δεν το είπε ο Μεταξάς, αλλά ο λαός. Κανείς δε το είπε αυτό ΤΟΤΕ, στις 28, 29, 30 Οκτωβρίου 1940. Ούτε ο Ζαχαριάδης. Τότε όλοι ήξεραν ότι χωρίς εκείνο το ΟΧΙ, τη νύχτα, με τις πυτζάμες, όλα θα είχαν τελειώσει. Και δεν είδα, όταν πέθανε ο Μεταξάς, ούτε έναν άντρα με στεγνά μάτια, σε μια πόλη που τον αποκαλούσε "Γιάννη Σμπάρα"[1], πριν ακόμα εκείνος πάρει την εμπιστοσύνη της Βουλής και γίνει, με τη θέληση του βασιλιά, δικτάτορας. Όλοι έκλαιγαν σ' εκείνη την πόλη όπου, επί 4ης Αυγούστου, άκουγες να φωνάζουν ειρωνικά στους δρόμους:

- Δώστου να φάει!
- Γιατί πεινάει!
- Βάλτονε σε θέση!
- Για να μη σε χέσει!
Ή
- Ω κουμπάρε, πάχο πόχεις!
- Ολόξυγκος είσαι!

Ας μην είμαστε μικρόψυχοι. Ύστερα από σαραντατρία χρόνια, ας ξαναδώσουμε στον Μεταξά αυτό που του ανήκει.

Με κάλεσαν στη Διοίκηση της ΕΟΝ.

- Από σήμερα είσαι διοικητής της Φαλαγγονομίας. Είναι διαταγή.
- Και τί θα κάνω;
- Θα βγάζεις τα βράδυα περιπόλους, που θα κυκλοφορούν με τα κλομπς όλη νύχτα.
- Με ποιά αποστολή;
- Θα αναφέρετε κάθε ύποπτη κίνηση, Και θα τηρείτε την τάξη. Οι χωροφύλακες είναι λίγοι.

Αυτό κράτησε δύο ή τρεις μέρες, χωρίς καμμιά "ύποπτη κίνηση". 'Ωσπου, μια ηλιόλουστη μέρα, οι Ιταλοί βομβάρδισαν για δεύτερη φορά την Πάτρα. Τότε με διέταξαν να συγκροτήσω πέντε συνεργεία Πρώτων Βοηθειών: Δέκα φαλαγγίτες σε κάθε συνεργείο.

- Θα βάλω τρεις προσκόπους με πτυχίο Πρώτων Βοηθειών σε κάθε συνεργείο, είπα. Πού είναι τα φορεία;
- Θα στείλουν οι αρμόδιες αρχές.

Ο βόμβος ακούστηκε μεσημέρι. Ήταν μόνο ένα αεροπλάνο. Και έριξε μία και μόνη βόμβα, που έπεσε μέσα σ' ένα καρβουνιάρικο, σ' ένα χαμόσπιτο με κεραμίδια.

Βρήκα εκεί μόνο τους τρεις προσκόπους και δυο χωροφύλακες, κοντά σε έξι ή εφτά τραυματίες με ξεσχισμένες τις σάρκες. Μια δεκαριά νεαροί που γύριζαν από κυνήγι, άκουσαν το σφύριγμα της βόμβας και όρμησαν όλοι μαζί μέσα στο καρβουνιάρικο. Πόσοι σκοτώθηκαν; Θυμάμαι μόνο τον αδελφό ενός συμμαθητή μου, τον Νίκο Γερολυμάτο. Πλάι του, μέσα στο ματωμένο σωρό, μια κοιλιά έχασκε, με τα έντερα έξω. Βογγητά, "μάνα μου!...".

Φρίκη, κρύος ιδρώτας. Νάτος ο Πόλεμος! Και ξαφνικά, μπροστά σ' εκείνο το μακελλειό, γίναμε άντρες. Είχα κλείσει τα 17 στις 15 Οκτωβρίου.

Μεταφέραμε όποιους μπορούσαμε σε κοντινά φαρμακεία. Το νοσοκομείο ήταν μακρυά, έξω από την πόλη. Φορεία δεν έρχονταν από πουθενά. Νοσοκομειακό αυτοκίνητο δεν υπήρχε. Και στο νησί είχε μείνει μόνο ένας "λόχος" εφέδρων προχωρημένης ηλικίας.

Ο Διοικητής της Χωροφυλακής, ταγματάρχης Κεκερής, είχε στήσει ένα πρόχειρο Σταθμό Διοικήσεως στο καλοκτισμένο Παρθεναγωγείο. Βρισκόταν στο προαύλιο, μαζί με τον Νομάρχη Βαφείφη. Φώναξα λαχανιασμένος:

- Οι τραυματίες πεθαίνουν! Πώς θα πάνε στο Νοσοκομείο; Πού είναι αυτοκίνητα; Δεν έχουμε φορεία!

Ούτε αυτοί είχαν.

Με τον δεύτερο βομβαρδισμό, το Αργοστόλι άδειασε. Ο πληθυσμός - δέκα χιλιάδες άνθρωποι - έφυγε στα χωριά. Πήγαμε και μεις στο χωριό του πατέρα μου. Στα Θηράμονα. 27 χιλιόμετρα από το Αργοστόλι.


[1]. Χλευαστικό παρατσούκλι του Μεταξά στην Κεφαλονιά.

Απόσπαμα από το βιβλίο του Γιάννη Βούλτεψη, "Συναγωνιστής Ακέλας", εκδόσεις Γλάρος, 1983.