Για τον παπα-Χρυσόστομο...

Η ενορία της Σάμης, η μονή των Αγριλίων και η Μητρόπολη Κεφαλληνίας ανακοίνωσαν την εκδημία του π.Χρυσοστόμου Αλεξάτου. Ο παπα-Χρυσόστομος είχε συμπληρώσει 55 χρόνια ηγούμενος στο μοναστήρι και 50 χρόνια εφημέριος στη Σάμη. Ανάβοντας ένα κεράκι στη μνήμη του αναδημοσιεύουμε το ακόλουθο...

Αυτή την ώρα που γράφω βρίσκομαι στο δρόμο της επιστροφής από την πόλη της Φλωρεντίας και κατευθύνομαι προς τη Σιένα. Η πόλη της Σιένας ελαφρώς πληκτική και μονότονη, σε αντίθεση με την Φλωρεντία – Firenze – στη γλώσσα την ιταλική, πόλη κατάμεστη από μνημεία του ένδοξου παρελθόντος των Μεδίκων και όχι μόνο. Και καθώς φεύγεις αρχίζεις μέσα στο μυαλό σου να συγκρίνεις και να αναλογίζεσαι… Τέτοια μέρα οκτώ του Σεπτέμβρη «αυτό το Γενέθλιο της Υπεραγίας Θεοτόκου εορτάζομεν». Οι καμπάνες του τόπου μου χτυπούν χαρμόσυνα να προϋπαντήσουν αυτή που μέλει να τέξει τον ίδιο τον Λυτρωτή. Πέρσι τέτοια εποχή βρισκόμουν στον τόπο μου την αγιοτόκο Κεφαλονιά, το νησί του Αποστόλου Παύλου, του Αγίου Γερασίμου του Νοταρά, του αγίου Ανθίμου Κουρούκλη και Παναγή του Μπασιά εκ Ληξουρίου. Και το μυαλό ταξιδεύει στο πέρυσι και στο φέτος. Τους τόπους, τις καταστάσεις και πως όλα αλλάζουν…

Την Εκκλησία μου την έμαθε ο παπά- Χρυσόστομος, ο παπάς του χωριού μου. Σήμερα θα ετοιμάζονταν να πάει στη μονή του Παλαιοχέρσου, στην Έρισσο που γιορτάζει το Γενέθλιο. Την αγαπάει πολύ την Παναγία ο Δέσποτας. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι από το 1958 είναι ηγούμενος της Μονής της Θεοτόκου των Αγριλίων, ενός μοναστηριού που η παρουσία του έρχεται να «απαιτήσει» μεγάλο μερίδιο από την Ορθόδοξη Χριστιανική κληρονομιά της Μητρόπολης Κεφαλληνίας, αφού εκεί κατά την παράδοση και τις γραπτές μαρτυρίες, στα 1777, πέρασε και δίδαξε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. 

Απλός ο παπάς. Καλογέρους δεν έχει να ποιμάνει στο μοναστήρι. Ο τελευταίος – Θεοδόσιος ονόματι- εκοιμήθη το 1996. Από τότε το μοναστήρι της Παναγίας μένει μοναχό του εκτός από τις Πέμπτες που στήνεται το μικρό εβδομαδιαίο πανηγύρι, αφού ο Δέσποτας ανεβαίνει από το χωρίο της Σάμης να τελέσει τη Λειτουργία. Τότε, ξεφυτρώνουν πιατάκια με λίγο στάρι, φανουρόπιτες και άλλα καλά και μετά την Λειτουργία ακολουθεί ένα προχειροφτιαγμένο πρωινό- που παρά ταύτα όμοιο του δεν υπάρχει.

Ωφέλησε και ωφελεί ο παπά- Χρυσόστομος με τη παρουσία του τόσο το μοναστήρι όσο και τον λαό της Σάμης. Δε μιλάει πολύ ο παπάς, πολυλογίες δεν του αρέσουν. Τον πήρα τηλέφωνο τις προάλλες. Με ρώτησε αν τα χω καλά με τον Θεό και τίποτε άλλο. Η κλήση διήρκησε περίπου μισό λεπτό… 

Γράμματα πολλά δεν ξέρει, μάλιστα κάθεται κι ακούει από μας που τάχα «μπράβο» μας σπουδάσαμε ώστε να μάθει κάτι, δείχνει ταπείνωση μεγάλη. Όταν όμως σοβαρεύει, σουφρώνει τα πυκνά του φρύδια, αρχίζει πάντα λέγοντας «Άκου παιδάκι μου….» Δεν συμβουλεύει ποτέ στον αέρα, πάντα έχει κάποιο λόγο. Χωρίς να το προσπαθεί πολύ, χωρίς να κινείται ψεύτικα ή επί τούτου, θεολογεί, κάνοντας χρήση περίπλοκων όρων σε τόσο απλουστευμένη μορφή που ακόμη και βαθείς γνώστες της θεολογίας θα μπορούσε να εκπλήσσει. Ο παπάς είναι απλός, του αρέσει να βρίσκεται μαζί με άλλους ανθρώπους να χαίρεται με τη χαρά των προσώπων τους.

Πριν δύο χρόνια του είπα «Δέσποτα, κάτσε να ξεκουράζεσαι να μη λειτουργείς τις καθημερινές, στις μνήμες των αγίων μόνο τις Κυριακές». Ήταν κάθετος. «Παιδάκι μου, ο παπάς πεθαίνει απά στην Αγία Τράπεζα». Αγαπάει τη Λειτουργία και τους Αγίους. Σα να τον βλέπω τώρα εδώ μπροστά μου να τελεί την πρόθεση, να τέμνει τις μερίδες… «Παρέστη Βασίλισσα εν δεξιών Σου», κι όταν αναφέρεται στη Παναγία, έρχονται τα δάκρυα και γεμίζουν τα μάτια του. Κρατάει γερά μέσα του τον πόνο της ερήμωσης του μοναστηριού του αλλά δεν αντέχει… Ραγίζει τις στιγμές της Ευχαριστίας, όταν κάνει αναφορά στο Πρόσωπο της Παναγίας. Τότε ίσως γίνεται αυθεντικότερος. Στα πλαίσια της «Σύναξης» βρίσκει τον αληθινό του εαυτό εν ολότητι. Δεν έπαψε προς στιγμή να λειτουργεί είτε αρχικά στο σημερινό ναό του Νεκροταφείου- «Κοίμηση Θεοτόκου», είτε στον πρόχειρο στημένο από ελενίτ ναό, μετά του σεισμούς του 1953, τον επιλεγόμενο και ναό του «Πριάμου» ο οποίος τιμάται της Ζωοδόχου Πηγής μέχρι τον σημερινό ενοριακό ναό, ο οποίος ολοκληρώθηκε επί των ημερών του και τιμάται την ημέρα της απόδοσης της εορτής της κοίμησης- είκοσι τρεις του Αυγούστου, «τ΄ Αντιμύρη», όπως λένε στα κεφαλονίτικα.

Βέβαια, έννοιες όπως Μονή των Αγριλίων και παπά-Χρυσόστομος για την κοινή κεφαλονίτικη λογική αποτελούν έννοιες σχεδόν ταυτόσημες. Το μοναστήρι είναι ο παπάς, ο παπάς είναι το μοναστήρι. Τούτο, ο ίδιος, δεν το πιστεύει. Ευτυχώς που τα παραπάνω από ογδόντα του χρόνια δεν του επιτρέπουν να διαχειριστεί το διαδίκτυο και να δει τη παρούσα ανάρτηση.

«Εγώ παιδάκι μου δεν είμαι τίποτε». Ούτε ηγουμενικό μανδύα θέλει να φοράει, ούτε ράβδο να κρατεί κατά τις επίσημες μέρες που τυχαίνει να λειτουργεί στο μοναστήρι. «Τι να τα κάμω; Ποιους ηγουμενεύω; Τσου γάτους;». Ένας αγαπημένος φίλος που αγαπάει τη τήρηση του τυπικού επιμένει ότι αυτά πρέπει να τηρούνται. Ο παπάς δεν ακούει κανέναν σ’ αυτά. Ούτε ωραίους σταυρούς «αθηναϊκούς» θέλει να φοράει. Ότι του κάνανε δώρο, παλαιοί δεσποτάδες. Και στολές πολλές δεν έχει, συχνά κάνει κολάζ: ‘Ένα επιμάνικο από εδώ, ένα άλλο από ‘κει. Έχει μονάχα τρεις καλές, η μια δώρο από ένα Δεσπότη του Ελληνικού Βορρά, η άλλη από μια πνευματικο-κόρη του κι άλλη από τον επίσης κληρικό ανεψιό του.

Είναι καλός ο παπάς. Όλοι τον αγαπάνε. Έχει ανήψια στη Χαλκίδα, τον παρακαλάνε

να πάει λίγες μέρες να ξεκουραστεί. Όμως δεν θέλει. Τη Σάμη και το μοναστήρι δεν τ’ αφήνει… όπως και τη προσευχή του. Στέκει ακλόνητα όσο βαστάνε τα πόδια του ακόμη να αποτελεί το σύμβολο των παιδικών μας χρόνων, τότε που τσακωνόμαστε για το ποιος θα πάρει τοε εξαπτέρυγο στον Επιτάφιο και ποιος τον Σταυρό ή το Λάβαρο. Τότε ερχόταν και μας ειρήνευε. Όταν ήθελε το θυμιατό μας έγνεφε με το χέρι κάνοντας ότι θυμιάζει, ότι θέλει το θυμιατήρι… Ο Θεός να τον φυλάει, τώρα στα δύσκολα χρόνια που φέρνει η πάροδος του χρόνου. Φέτος κλείνει πενήντα χρόνια ως ηγούμενος. Δεν θέλησε γιορτές και πανηγύρια. «Να προσεύχεσθε για ‘μένανε» ζήτησε. 

Προσευχόμαστε Δέσποτα, προσευχόμαστε. Εύχου και ‘συ για μας.

Έφτασε το λεωφορείο στη Σιένα। Πέρασε γρήγορα η ώρα. Προτιμώ τη θέα από το μοναστήρι στα Γρίλια… Εκεί μαθαίνονται άλλα πράγματα που ο δυτικός πολιτισμός και κουλτούρα δεν είχαν καν και ποτέ, διανοηθεί ότι υπάρχουν…

Τρίτη, 9 Σεπτεμβρίου 2008

Σ. Ιω. Κ.

Πηγή: http://civiltagreca.blogspot.gr/2008/09/blog-post_09.html